Patologjitë

Dhimbjet e mesit (lumbago) shkaktojnë dhembje të forta dhe kufizojnë lëvizshmërinë, duke shkaktuar shqetësime në aktivitetet e përditshme. Kjo mund të ndikojë në cilësinë e jetës, por me kohë dhe kujdes, mund të menaxhohet.

Hernia diskale shkakton dhimbje të forta që mund të përhapen në këmbë dhe të ndikonin në lëvizshmërinë tuaj. Kjo mund të shkaktojë vështirësi në përditshmërinë tuaj, por me trajtimin e duhur, është e mundur të reduktoni dhimbjen dhe të riktheheni në aktivitetet e zakonshme.

Dhimbjet e qafës (cervikalgji) shkaktojnë ngurtësi dhe dhembje që mund të përhapen në shpatulla dhe duar. Ato mund të ndikojnë në lëvizjen e përditshme dhe t'ju shkaktojnë vështirësi gjatë aktiviteteve të zakonshme.

Dhimbjet e kokës me origjinë nga qafa (cervicogenic headache) shkaktojnë dhimbje të forta që ndodhin pas shpinës dhe përhapen deri në kokë. Këto dhimbje mund të jenë shpesh të vazhdueshme dhe të përkeqësohen me lëvizjet e qafës.

Marrëmendja nga qafa (cervico dizziness) shkaktohet kur tensioni dhe problemet në qafë ndikojnë në ekuilibrin e trupit. Kjo mund të sjellë ndjesi të përkohshme marrëmendjeje dhe humbje ekuilibri gjatë lëvizjeve. Shpesh, kjo gjendje përkeqësohet nga pozitat e caktuara të qafës dhe mund të ndikojë në aktivitete të përditshme.

Nervi shiatik është nervi më i gjatë në trup dhe ndodhet në pjesën e pasme të këmbëve. Irritimi i këtij nervi mund të shkaktojë dhimbje të forta që përhapen nga shpine deri në këmbë. Këto dhimbje shpesh mund të shoqërohen me ndjesi shpimi gjilpërash dhe dobësi në këmbë.

Dhimbja e nyjës temporomandibulare (TMJ) shkaktohet nga problemi në nyjën që lidh nofullën e poshtme me kafkën. Kjo mund të sjellë dhimbje në fytyrë, gojë dhe qafë, si dhe vështirësi në hapjen e gojës. Shpesh, TMJ mund të shkaktojë gjithashtu klikime dhe ndjesi të tensionit gjatë lëvizjes së nofullës.

Dhimbja e nyjës sakroiliake ndodh në pjesën e poshtme të shpinës, aty ku lidhet shpina me legenin. Kjo dhimbje mund të përhapet në vithe, ije ose këmbë dhe shpesh ngatërrohet me dhimbjet e nervit shiatik. Ajo përkeqësohet gjatë qëndrimit ulur për kohë të gjatë ose gjatë ngritjes nga një pozicion i ulur.

Sindroma facetare është një shkak i zakonshëm i dhimbjes në pjesën e pasme të shpinës apo qafës, që vjen nga nyjet e vogla (facet joints) mes rruazave të shtyllës kurrizore. Dhimbja përkeqësohet gjatë lëvizjeve, qëndrimit të zgjatur ose shtrirjes së shpinës, dhe shpesh shoqërohet me ngurtësi në mëngjes.

Spondilolisteza është një gjendje ku një nga rruazat e shtyllës kurrizore rrëshqet përpara mbi rruazën poshtë saj. Kjo mund të shkaktojë dhimbje në shpinë, ngurtësi, si dhe ndjesi shpimi ose dobësi në këmbë, veçanërisht gjatë ecjes ose qëndrimit në këmbë për kohë të gjatë.

Spondiloza cervikale ose lumbale është një formë degjenerative e shtyllës kurrizore që prek qafën (cervikale) ose pjesën e poshtme të shpinës (lumbale). Ajo shkaktohet nga plakja dhe konsumimi i disqeve dhe nyjeve, duke sjellë dhimbje, ngurtësi dhe ndonjëherë përhapje të dhimbjes në gjymtyrë.

Skolioza është një devijim anësor i shtyllës kurrizore, zakonisht në formë "S" ose "C", që mund të shkaktojë asimetri në trup dhe dhimbje në shpinë. Hiperkifoza është një përkulje e tepërt përpara e pjesës së sipërme të shpinës, që shpesh shfaqet me një qëndrim të rrumbullakosur dhe ndjesi tensioni ose lodhje në shpinë.

Sindroma e shpatullës së ngrirë është një gjendje që karakterizohet nga dhimbje dhe ngurtësi e madhe në shpatull, duke kufizuar ndjeshëm lëvizjen. Ajo zhvillohet gradualisht dhe mund të zgjasë disa muaj deri në vite, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme si veshja apo ngritja e krahut.

Tendinopatia e supraspinatit është një dëmtim ose inflamacion i tendinit të muskulit supraspinat, i cili është pjesë e rotator cuff në shpatull. Kjo gjendje shkakton dhimbje, veçanërisht gjatë ngritjes së krahut ose gjatë aktiviteteve që kërkojnë lëvizje mbi nivelin e kokës.

Bursiti është një inflamacion i bursës – një qese e vogël me lëng që vepron si jastëk mes kockave, tendinave dhe muskujve pranë nyjeve. Ai shkakton dhimbje, enjtje dhe ndjeshmëri në zonën e prekur, veçanërisht gjatë lëvizjes ose presionit mbi nyjen.

Sindroma e impingement-it ndodh kur muskujt dhe tendinat e rotator cuff në shpatull nguliten ose fërkohen me strukturat e tjera të nyjës, duke shkaktuar dhimbje dhe kufizim në lëvizje. Kjo mund të ndodhë gjatë ngritjes së krahut ose lëvizjeve që kërkojnë kënd të madh të lëvizjes së shpatullës.

Epikondiliti lateral, i njohur si "brryli i tenistit", ndodh kur tendinat e muskujve që ndihmojnë në lëvizjen e gishta dhe dorës, të lidhura me pjesën e jashtme të bërrylit, janë të inflamuar. Epikondiliti medial, ose "brryli i golfit", prek të njëjtën zonë, por në pjesën e brendshme të bërrylit. Të dyja mund të shkaktojnë dhimbje dhe dobësi në bërryl dhe gishta, veçanërisht gjatë lëvizjeve të përsëritura.

Sindroma e tunelit karpal ndodh kur nervi i madh i dorës (nervi median) kompresohet në tunelin karpal, një hapësirë të ngushtë në pjesën e kyçit të dorës. Kjo mund të shkaktojë dhimbje, ndjesi shpimi gjilpërash, dhe dobësi në gishta, veçanërisht gjatë aktiviteteve që përfshijnë lëvizje të përsëritura të duarve.

Gonartroza është degjenerimi i nyjës së gjurit, shpesh për shkak të plakjes, traumave të mëparshme ose ngarkesave të tepërta. Ajo shkakton dhimbje, ngurtësi dhe kufizim të lëvizshmërisë së gjurit, dhe mund të përkeqësohet me kalimin e kohës, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme.

Koksartroza është degjenerimi i nyjës së hip, i cili shkakton humbje të lëvizshmërisë dhe dhimbje në këtë zonë. Ajo mund të përkeqësohet me kalimin e kohës dhe mund të ndikojë në ecje dhe aktivitetet e përditshme, duke shkaktuar gjithashtu ngurtësi dhe mundësi të kufizuara për lëvizje.

Dëmtimi i meniskut është një shqetësim i zakonshëm në gju, i cili ndodh kur këto disqe të vogla kockore, që veprojnë si amortizues mes kockave të gjurit, të çarosen ose të shkatërrohen. Dëmtimi mund të shkaktojë dhimbje, ënjtje dhe vështirësi në lëvizjen e gjurit, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme dhe sportet.

Post-ruptura e ligamentit të kryqëzuar (ACL) ose posterior kryqëzuar (PCL) ndodh kur një nga këto ligamente të forta që stabilizojnë gjurin pësojnë një të çarë ose dëmtim. Kjo mund të shkaktojë dhimbje të forta, ënjtje, humbje të stabilitetit dhe vështirësi në ecje ose aktivitet fizike, duke kërkuar shpesh ndërhyrje kirurgjikale për rikuperimin e funksionit të gjurit.

Dhimbja patelofemorale është një lloj dhimbjeje që ndjehet përreth ose pas kapakut të gjurit (patelës), zakonisht gjatë aktivitetit fizik si ngjitja e shkallëve, vrapi apo qëndrimi ulur për kohë të gjatë. Kjo gjendje është e zakonshme tek sportistët dhe mund të lidhet me mosbalancim muskulor, mbingarkesë ose pozicionim jo të rregullt të patelës.

Tendinopatia e Akilit është një inflamacion ose dëmtim i tendinit të Akilit, që lidh muskujt e pulpës me kockën e thembrës. Kjo gjendje shkakton dhimbje dhe ngurtësi në pjesën e pasme të këmbës, veçanërisht pas aktivitetit fizik ose në mëngjes. Ajo është e zakonshme tek personat aktivë dhe sportistët.

Fasciti plantar është një inflamacion i shiritit të trashë të indeve (fascia plantare) që shtrihet përgjatë shputës së këmbës, nga thembra deri te gishtat. Ai shkakton dhimbje të mprehtë në thembër, veçanërisht në mëngjes ose pas qëndrimit të gjatë në këmbë. Kjo gjendje është e zakonshme tek personat që ecin shumë, qëndrojnë gjatë në këmbë ose përdorin këpucë jo të përshtatshme.

Ndrydhja e kaviljes ndodh kur ligamentet që mbajnë kyçin e këmbës dëmtohen nga një rotullim ose shtrëngim i papritur. Kjo shkakton dhimbje, ënjtje dhe vështirësi në ecje, dhe në varësi të shkallës së dëmtimit, mund të kërkojë pushim, imobilizim ose terapi fizike për rikuperim të plotë.

Sindroma miofaciale është një gjendje që karakterizohet nga dhimbje muskulore të lokalizuara dhe pika të ndjeshme, të quajtura “trigger points”, që mund të shkaktojnë dhimbje të përhapur në zona të tjera të trupit. Ajo shpesh shoqërohet me tension, ngurtësi dhe ndjesi shpimi, dhe mund të lidhet me mbingarkesë muskulore, stres ose qëndrime të gabuara.

Distrofia muskulare tek të rriturit është një grup çrregullimesh gjenetike që shkaktojnë dobësim progresiv dhe humbje të masës muskulore. Me kalimin e kohës, muskujt bëhen më të dobët, duke ndikuar në ecje, qëndrueshmëri dhe aktivitetet e përditshme. Forma dhe ashpërsia e simptomave ndryshon sipas tipit të distrofisë.

Neuropatia periferike është një dëmtim i nervave periferikë që transmetojnë sinjale ndërmjet trurit, palcës kurrizore dhe pjesëve të tjera të trupit. Kjo gjendje mund të shkaktojë ndjesi shpimi, djegie, mpirje ose dobësi, zakonisht në duar dhe këmbë, dhe shpesh është rezultat i diabetit, infeksioneve, traumave apo ekspozimit ndaj toksinave.

Parkinsoni është një sëmundje neurodegjenerative progresive që ndikon kryesisht në lëvizje, për shkak të dëmtimit të qelizave nervore në tru që prodhojnë dopaminë. Simptomat përfshijnë dridhje, ngadalësim të lëvizjeve, ngurtësi muskulore dhe probleme me ekuilibrin. Me kalimin e kohës, sëmundja mund të ndikojë edhe në funksione të tjera si të folurit, shprehjen e fytyrës dhe ecjen.

Hemiplegjia pas insultit është paraliza e njërës anë të trupit, që ndodh si pasojë e dëmtimit të trurit nga një goditje cerebrale (insult). Ajo ndikon në aftësinë për të lëvizur njërin krah, njërën këmbë apo të dyja, si dhe mund të shoqërohet me vështirësi në koordinim, ekuilibër dhe të folur. Rehabilitimi është thelbësor për rikuperimin e funksioneve të humbura.

Paraplegjia është paraliza që ndikon në pjesën e poshtme të trupit, duke përfshirë këmbët dhe ndonjëherë abdomen, si pasojë e dëmtimit të palcës kurrizore. Tetraplegjia, gjithashtu e njohur si kuadriplegjia, është paraliza që ndikon në të katër gjymtyrët (duar dhe këmbë) si rezultat i dëmtimit të lartë të palcës kurrizore. Të dyja janë forma të paralizës që shpesh kërkojnë kujdes dhe rehabilitim intensiv.

Traumat ortopedike, të cilat përfshijnë fraktura, dislokime, tendinopati dhe dëmtime të nyjeve, mund të shkaktojnë dhimbje, humbje funksioni, deformime dhe ngurtësi të trupit. Këto pasoja mund të ndikojnë në lëvizshmërinë e individit, duke vështirësuar kryerjen e aktiviteteve të përditshme dhe duke kërkuar ndërhyrje kirurgjikale ose terapi fizike për rikuperim të plotë.

Rehabilitimi pas kirurgjisë për proteza të gjurit ose coxofemorale ka për qëllim rikthimin e funksionalitetit dhe forcës muskulore të nyjeve të zëvendësuara. Ai përfshin ushtrime fizike për përmirësimin e lëvizshmërisë, forcës dhe ekuilibrit, si dhe menaxhimin e dhimbjes dhe enjtjes. Ky proces kërkon një periudhë kohore, e cila ndryshon nga individi në individ, për të arritur rikuperimin e plotë dhe kualitetin e jetës pas operacionit.

Osteoporoza është një sëmundje e kockave që karakterizohet nga humbja e masës kockore dhe dobësimi i strukturës së tyre, duke i bërë ato më të prirura për thyerje. Kjo gjendje shpesh nuk ka simptoma derisa ndodhin fraktura, dhe është më e zakonshme tek gratë pas menopauzës. Parandalimi dhe trajtimi përfshin ushqimin e pasur me kalcium dhe vitaminë D, si dhe aktivitete fizike që forcojnë kockat.

Post-fraktura me pasoja funksionale ndodh kur një frakturë shërohet, por lë pas probleme të qëndrueshmërisë, lëvizshmërisë ose forcës së pjesës së trupit të prekur. Kjo mund të shkaktojë dhimbje të vazhdueshme, ndjesi dobësie, ose kufizim të aktiviteteve të përditshme, duke kërkuar ndihmë të specializuar për rehabilitim dhe rikuperim të funksionit të humbur.